Breng via dit formulier iemand op de hoogte van dit project!
Een biofilisch landmark
Onze inspiratie voor het ontwerp komt uit de natuurlijke gemengde loofbossen in en rondom Nieuwegein en de kruidenrijke uiterwaarden van de Lek. Natuur zal het visitekaartje van het City OV-knooppunt worden. Daarom hebben we gekozen voor een biofilisch ontwerp. Op drukke locaties zoals OV-knooppunten kunnen mensen meer tot rust komen dankzij gevarieerd groen. Dit groen vermindert bewust en onbewust stress, en vooral kleine natuurlijke elementen zoals water, groen, natuurlijke materialen en voorzieningen voor fauna versterken dit gevoel. We zijn ervan overtuigd dat dit de aantrekkingskracht van het openbaar vervoer zal vergroten.
Een “Citybos”
De overkappingen zijn opgebouwd uit identieke circulaire houten, stalen en glazen componenten, waarbij elk van deze componenten het concept van een boom weerspiegelt. De combinatie van deze ‘bomen’ creëert de illusie van een ‘bos’. De citybos-overkappingen maken deel uit van de groene inrichting van het plein 1971 en trekken tegelijkertijd de aandacht van gebruikers als een ware icoon voor de stad. Een visitekaartje voor de openbaarvervoerreizigers. Om tot de meest comfortabele en functionele oplossing te komen, zonder afbreuk te doen aan de iconische uitstraling, hebben we gekozen voor een familie van 3 pergola’s. Zoals in een echt bos gaat de variatie in vegetatie niet ten koste van de samenhang ervan. We creëren een busperronoverkapping, een bushalteoverkapping en tramoverkappingen. Elke overkapping is opgebouwd uit dezelfde componenten maar krijgt net een ander karakter.
Busperronoverkapping / zonnepergola
De zonnepergola wordt gevormd door negen ‘bomen’ die bestaan uit een ‘stam’ van drie L-vormige houten spanten. Het ‘bladerdak’ is vormgegeven met een trechter van drie driehoekige glasvlakken met geïntegreerde PV-cellen. Deze cellen wekken energie op en bieden aangename schaduw op warme dagen, zoals met gefilterd licht in een bos. Het ontwerp van het bladerdak fungeert als een omgekeerde paraplu om regenwater op te vangen. Op de grond is de overkapping verankerd met betonnen sokkels om eventuele aanrijbelastingen te kunnen weerstaan. De ‘wortels’ van de ‘bomen’ fungeren als funderingen, samen met retentiezones voor de afwatering van de pergola.
Buswachtruimteoverkapping / groene pergola
Tegenover de zonnepergola bevindt zich de groene pergola, die wordt met dezelfde circulaire componenten opgebouwd. Deze pergola is lager en kleiner dan de eerste, met vier bomen. Hij biedt bescherming aan reizigers in het wachtruimtegebied. Het bladerdak is vervangen door een verhoogde tuin met kruiden uit de uiterwaarden van de Lek. Op het dak worden insectenhotels geïntroduceerd. Onder de tuin worden vogelnesten geïntegreerd. Op de grond is de overkapping verankerd met betonnen sokkels en zijn inrichtingselementen zoals banken toegevoegd.
Tramoverkappingen
Deze overkappingen zijn kleiner dan de bus- en wachtruimteoverkappingen, maar ze worden opgebouwd met vergelijkbare houten spanten en glazen daken. Vanwege hun locatie en functionele behoeften zijn ze lager en asymmetrisch van opbouw, wat de afwatering op de groene stroken vergemakkelijkt.
Functionaliteit
We kiezen voor op maat gemaakte overkappingen om het maximale comfort voor de gebruikers te garanderen en het gebruik van het openbaar vervoer aantrekkelijk te maken. Door alle overkappingen dezelfde vorm en materialen te geven, zorgen we voor eenheid en samenhang op het plein, waardoor ze als één geheel worden ervaren – als een bos. Zoals eerder vermeld, maken we gebruik van drie hoofdoverkappingen, waarbij de perronoverkapping in twee delen is gesplitst. Elke overkapping weerspiegelt de functionele behoeften door zijn schaal, hoogte en toegevoegde componenten.
Busperronoverkapping
Dit is de hoogste van allemaal, en de hoogte wordt bepaald door de benodigde profielvrije ruimte. Om de benodigde bescherming voor de reizigers te garanderen, worden het aantal bomen gemaximaliseerd, zowel in de lengte als in de breedte van de overkapping. Bebording wordt zorgvuldig geïntegreerd in de perrons. Door zijn modulaire principe is de overkapping in de breedte, indien gewenst uitbreidbaar.
Buswachtruimteoverkapping
In een (semi)dynamisch busplein wachten reizigers ook bij de wachtruimte tegenover de perrons. We vinden het belangrijk om deze gebruikers ook bescherming te bieden, hoewel dit aanvankelijk wellicht niet wordt gevraagd. Door geen beperkingen te stellen aan de profielvrije ruimte, kunnen we de hoogte van deze overkapping verlagen en met minder componenten efficiënte bescherming bieden. Bovendien kunnen we de sokkels van de spanten gebruiken om banken te integreren.
Tramoverkappingen
Deze twee gespiegelde overkappingen zijn nog lager dan de andere twee. Vanwege hun ingesloten positie in het straatprofiel, waar ook andere functies aan beide zijden komen te staan, vinden we dat de schaal van deze overkappingen moet worden geminimaliseerd. Dit biedt voordelen in termen van comfort voor de gebruikers en verbetert de toegankelijkheid van de trambovenleiding.
Maakbaarheid
We kiezen voor een identiek modulair systeem voor zowel de zonne- als groene overkappingen. Voor de tramoverkappingen wordt een modulair systeem gebruikt dat qua formaat en schaal afwijkt van de eerste twee, maar qua vormgeving en materiaalgebruik er precies op aansluit. De houten spanten en stalen bladerdakcomponenten zijn identiek in afmetingen en materiaalgebruik. Het bladerdak is opgebouwd uit een stalen frame en verschillende driehoekige glazen platen of houten cassettes, die demontabel en herbruikbaar zijn. Elke ‘boom’ kan als een geprefabriceerde module in de fabriek worden opgebouwd en als geheel worden getransporteerd. De verschillende bomen kunnen ter plaatse met elkaar worden verbonden, zodat ze als een solide constructieve tafel kunnen functioneren. De nauwkeurige modulaire profielen zijn demontabel en optimaal herbruikbaar, maar ook uitbreidbaar. De verschillende modules zijn ook recyclebaar.
Klimaatadaptie en biodiversiteit
Het OV-knooppunt van de City is ontworpen met oog voor mens, plant en dier. De tramsporen fungeren tevens als ecologische verbindingsroutes vanuit de omgeving naar het stadscentrum. Veel dieren en planten verspreiden zich via deze verbindingen, en de groene pergola met verhoogde tuin fungeert als een tussenstop voor deze flora en fauna.
Flora
Het groene dak wordt aangelegd als een kruidendak, met kleurrijke inheemse planten uit de uiterwaarden van de Lek, die tevens dienen voor wateropslag en verkoeling. Ook hangplanten zoals wilde kamperfoelie en Toscaanse jasmijn kunnen op verschillende oriëntaties worden aangebracht. Dit draagt bij aan de klimaatbestendigheid van de stad. Het verminderen van hittestress biedt aanzienlijke voordelen. Deze maatregelen helpen overstromingen te voorkomen, dragen bij aan de aanvulling van grondwater, verbeteren de luchtkwaliteit, verminderen het stedelijke hitte-eilandeffect, bevorderen biodiversiteit, verhogen de esthetische waarde en dragen bij aan het welzijn van inwoners. Deze duurzame benaderingen maken steden niet alleen veerkrachtiger tegen klimaatverandering, maar ook aangenamere en gezondere leefomgevingen.
Fauna
Voor deze locatie plaatsen wij nestkasten voor huismussen aan de noord- en oostzijde van de groene overkappingen. De nestkasten hangen onder de ‘takken’ zoals fruitbomen en zijn goed bereikbaar voor onderhoud. Insectenhotels worden geïntegreerd in de groene daken, in combinatie met verschillende substraten en boomstammen.
Water
Onze ambitie op het gebied van water is om 100% van het hemelwater lokaal hoogwaardig te hergebruiken. Met het ontwerp van de overkappingen willen we twee doelen bereiken: het vertragen van de afvoer van water naar het riool en het opvangen van water in waterbuffers waar mogelijk. Het opgevangen hemelwater wordt gebruikt voor het bewateren van beplanting tijdens droge en warme periodes waardoor het groen gezond blijft en voor verkoeling zorgt door verdamping op momenten dat het nodig is. Overtollig water wordt geïnfiltreerd. Dit draagt bij aan de klimaatbestendigheid van de stad.
Energie
Naast het opwekken van energie is het doel om de energieopwekkende maatregelen zichtbaar te maken voor omwonenden en weggebruikers, met name bij de zonnepergola. De glazen kap van de zonnepergola kan volledig bedekt worden met PV-panelen, met een semi-transparant ‘bladerdak’ om schaduw te bieden aan gebruikers. Het halteplein blijft hierdoor licht en heeft een open karakter voor de bezoekers/reizigers. De zonnepergola heeft de meest efficiënte zonpositie voor het hellende dakvlak. Door de hellingshoek van de driehoekig daken en de verschillende oriëntaties voorkomt piekmomenten en kan de opgewekte energie beter regelen.
De kap is uitgevoerd met 270 glazen PV panelen van ca 560m2 totaal 11,000 zonnecellen, welke in totaal ruim 57MWh (=56700kWh) per jaar aan stroom leveren gedurende 30 jaar. De opgewekte energie wordt voor de verlichting van de drie pergola’s en abri’s gebruikt.