Breng via dit formulier iemand op de hoogte van dit project!
Beeldkwaliteit
De aanleg van een warmtenet in de emblematische ‘bloemkoolwijk’ Kersenboogerd Centrum is aanleiding om een integrale visie te ontwikkelen op de beeldkwaliteit van zowel de buitenruimte als de architectonische uitstraling van de woningen. Met als doel het jong stedenbouwkundig erfgoed klaar te maken voor de toekomst.
Een stad van dorpen
De ontwikkelingsvisie die aan de basis ligt van het bestemmingsplan (eind jaren 70) is een duidelijke exponent van de Wijkgedachte, waarbij het idee was dat de wijk een zelfstandige eenheid vormde met een beperkte maat (maximaal ongeveer 20.000 inwoners) en een eigen centraal voorzieningenniveau. De verschillende buurten werden opgevat als ‘dorpen’ met een eigen identiteit en een overzichtelijke schaal. De wijk vormde bij wijze van spreken een ‘netwerk van dorpen’. In de Kersenboogerd is gekozen voor één centraal, stedelijk wijkcentrum rond het station en concentrische schillen met een tuinstedelijk en een landelijk karakter. Aan die drie stedelijke typologieën werden vervolgens drie verschillende dichtheden gekoppeld. De concentrische opzet werd versterkt door de introductie van radiale structuren: de Strengen. Deze zijn bedoeld als verbindende fietsroutes tussen de buurten en het centrum van de wijk en tussen Kersenboogerd als geheel en de aangrenzende stadswijken en de oude binnenstad.
Probleemstelling
De leefbaarheidsproblematiek zoals die nu is ontstaan heeft in hoofdlijnen, gezien vanuit het perspectief van de fysieke ruimte, twee belangrijke oorzaken. Ten eerste is het aandeel sociale huurwoningen gedurende de ontwikkeling behoorlijk toegenomen. Dat veroorzaakte enerzijds een eenzijdige bewonerssamenstelling, anderzijds zijn die huurwoningen gerealiseerd in een decennium waar de bouwkwaliteit, door de economische crisis waarin Nederland verkeerde, onder grote druk stond. Ten tweede is het principe van de besloten binnengebieden losgelaten en ontstond, naast de relatieve helderheid van de openbare hoofdruimte, een parallelle wereld van kruip-door-sluip-door waarbij het beeld wordt bepaald door parkeervelden en achterkantsituaties.
Opgave
Door het slechte imago van de wijk zijn het juist de bewoners die nog een keuze hebben geneigd weg te trekken. De blijvers hebben het gevoel dat ze vast zitten en verliezen de betrokkenheid bij hun woonomgeving. Door een gerichte aanpak per blok willen gemeente en corporatie de wijk toekomstbestendig maken en de bewoners weer trots te maken op hún buurt. Generieke oplossingsrichtingen voor de hele wijk zijn gebaseerd op 4 bouwstenen: identiteit, mobiliteit, klimaatadaptatie en een stedenbouwkundige helderheid in het definiëren wat openbaar is en wat privé.
Identiteit
Vergroot de verschillen tussen de zeven te onderscheiden buurten. De stedenbouwkundige en architectonische samenhang werken goed op de schaal van de hele wijk, maar bewoners hebbn behoefte aan een herkenbare woonomgeving op buurtniveau. Zoek dus het evenwicht tussen het ensemble en het specifieke.
Mobiliteit
Omdat er nauwelijks parkeervakken zijn aangegeven in de openbare ruimte wordt overal ‘informeel’ geparkeerd voor de eigen woning. Veiliger binnenterreinen zijn een stimulans om daar daadwerkelijk te parkeren. Straatprofielen worden zoveel mogelijk gevrijwaard van parkeren. Er is een nieuwe parkeerbalans opgesteld die middelt tussen bestuurlijk vastgestelde parkeernormen en daadwerkelijk autobezit.
Klimaatadaptatie
Zet in de herprofilering van de straatprofielen maximaal in op vergroening en het vasthouden (vertraagd afvoeren) van hemelwater. Hemelwaterafvoeren op de achtergevels worden ontkoppeld van het rioleringsstelsel. Regenwater wordt in eerste instantie opgevangen in kratjes onder het terras en in tweede instantie in een puinfundering onder de parkeerplaatsen op de binnenterreinen.
Openbaar-privé
Binnenterreinen worden zoveel mogelijk afgesloten en zijn enkel toegankelijk voor de bewoners. Naast ruimte voor parkeren is er ook plek voor vergroening, spelen en gemeenschappelijke (portiek)tuinen. Fysieke maatregelen worden zo gekoppeld aan sociale doelstellingen; het vergroten van de kans op ontmoeting met mensen die het dichtst bij je wonen en het creëren van saamhorigheid.
Kansen
Het oorspronkelijke thema van de strengen wordt verder uitgewerkt en uitgebreid als langzaam verkeersnetwerk en als radiale structuur met het station en het kernwinkelgebied als centrum;
De spoorzone tussen de singels wordt een representatieve ‘oprijlaan’ voor de trein aan weerszijden van het station;
Radiale groenstructuren tussen singel en gracht worden versterkt;
Het verbeteren van de beleefbaarheid van de water- en groenstructuur vanuit woning, straat en buurt;
Het structuurbeeld vormt de basis voor specifieke identiteiten per buurt.
Vliegwiel
De voorgenomen aanleg van een warmtenet vanaf 2022 en de daarmee gepaard gaande herinrichting van de openbare ruimte;
De prioriteitslocaties voor verschillende interventies in de woningvoorraad van Intermaris;
De mogelijke realisatie van inbreidingsprojecten door de Gemeente Hoorn en Intermaris;
De voornemens van ProRail voor vervanging/verbreding van perrons en outillage;
Het besef bij zowel de woningcorporatie als de gemeente dat de verbeteringen van beeld van zowel openbare ruimte als de woningvoorraad één van de belangrijke bouwstenen is voor de verbetering van de leefbaarheid in de wijk.
Maatregelenpakketten Buitenruimte
• Per buurt is een specifiek, op maat toegesneden maatregelenpakket opgesteld. Op stedenbouwkundig niveau is eerst bepaald
• hoe de leesbaarheid van de openbare hoofdstructuur kan worden vergroot. Vervolgens zijn concrete ingrepen voorgesteld die
• dat gewenste structuurbeeld moeten helpen realiseren. Als voorbeeld zijn hier de maatregelen voor de buurt Pergola
• weergegeven:
• Parkeren primair oplossen in de binnenhoven van de bouwblokken en in de openbare ruimte reguleren in parkeervakken;
• Brandgangen afsluiten, kruip-door-sluip-door routes eruit halen;
• Portieken afsluiten d.m.v. hekwerken, nieuwbouw portieken of een nieuw portiek gecombineerd met een inbreiding;
• Streng versterken door in te richten als centrale groen as door de buurt voor fietsers en voetgangers, autoverkeer van de streng halen;
• Zorgen voor een meer di¬verse sociaaleconomische samenstelling van de wijk middels inbreiding(en);
• Inbreidingen op plekken waar het de structuur versterkt;
• Relatie tussen de woning en openbare ruimte versterken;
• Straten vergroenen en waar het kan eruit halen of eenrichtingsverkeer introduceren;
• Parken versterken, park van gevel tot gevel;
• Vergroenen van de Geulweg door anders organiseren van het parkeren.
Maatregelenpakket op blokniveau
• Eén centraal afsluitbaar portiek realiseren i.p.v. 3 openbare trapopgangen. Trapopgangen aan de uiteinden van de galerij gebruiken als brandtrap;
• Binnenhof primair inrichten voor parkeren;
• Hof afsluiten middels nieuw portiek, afsluitbare poorten in de brandgangen en een ‘open poort’ t.p.v. de ingang voor auto’s;
• Ruimte voor collectieve functies (spelen, buurtbarbecue, etc.);
• Relatie tussen de tuinen en de hof versterken door een ‘hagenproject’, schuttingen vervangen door lagere hagen;
• De hof en achtertuinen en rol laten spelen in klimaatadaptatie door waterberging onder vlonders en parkeervakken;
• Relatie tussen wonen en openbare ruimte (aan de streng) versterken door aanpakken van de plint;
• Bergingen reorganiseren in het nieuwe portiekvolume, rijen bergingen aan de openbare ruimte voorkomen;
• Erfafscheidingen vergroenen;
• Hekwerken van de galerijen vernieuwen;
• Daken voorzien van nieuwe dakpannen en PV-panelen.
Portieken
De overwegend gesloten portieken in Kersenboogerd zijn geen veilige en welkome opgang naar de woningen. Wij stellen voor om portieken afsluitbaar te maken of geheel te vervangen. Bij deze ingrepen vormt de architectuur van het betreffende blok het uitgangspunt en worden de portieken van anonieme openingen in de gevel omgevormd in herkenbare entrees.
Plint en voortuinen
De vaak gesloten en anonieme plinten in de wijk zorgen voor weinig relatie tussen de woning en het openbaar gebied. Veel woningen in de wijk hebben wel voortuinen maar deze zijn in sommige vallen compleet afgezonderd van de woning waartoe ze behoren. Om de relatie tussen de woning en de straat te verbeteren en de plinten meer open te maken worden in het BKP meerdere scenario’s geschetst. Waarbij steeds per gevelwand een oplossing kan worden ingezet die het beste past bij de bezonning, het straatprofiel en de wensen van de bewoners.
Hekwerken
Een veel gehoord probleem van Kersenboogerd is het gebrek aan identiteit per buurt. Nieuwe hekwerken spelen een belangrijke rol in het geven van meer identiteit aan de afzonderlijke buurten. Dat kan door kleur- en/of materiaalgebruik, maar ook door bijvoorbeeld met een patroon te werken dat per buurt verschilt.
Bruggen
Kersenboogerd kent door haar structuur veel watergangen met verschillende karakters. Per type watergang zijn een aantal spelregels opgesteld voor het vernieuwen van de hekwerken.